Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

life in camp

  • 1 prospiciens

    prō-spĭcĭo, exi, ectum, 3, v. n. and a. [specio].
    I. A.
    In gen.: neque post respiciens, neque ante prospiciens, Varr. ap. Non. 443, 2:

    parum prospiciunt oculi,

    do not see well, Ter. Phorm. 5, 1, 8; Plaut. Curc. 2, 3, 38:

    grues volant ad prospiciendum alte,

    Plin. 10, 23, 30, § 58:

    ex superioribus locis prospicere in urbem,

    Caes. B. C. 2, 5:

    multum,

    to have an extensive prospect, Cic. Fam. 7, 20, 1:

    per umbram,

    Verg. A. 2, 733:

    procul,

    id. ib. 12, 353:

    ex moenibus,

    Hor. C. 3, 2, 8: longe lateque, Auct. B. Hisp. 8.—
    B.
    In partic.
    1.
    To look out, to watch, be on the watch:

    puer ab januā prospiciens,

    Nep. Hann. 12, 4:

    pavorem simulans (feles) prospexit toto die,

    Phaedr. 2, 4, 20:

    Michol prospiciens per fenestram,

    Vulg. 2 Reg. 6, 16; cf. Ambros. Off. 2, 29, 46.—
    2.
    To look or see to beforehand, to exercise foresight, to look out for, take care of, provide for any thing:

    ego jam prospiciam mihi,

    Ter. Ad. 4, 2, 50:

    consulere ac prospicere debemus, ut, etc.,

    Cic. Verr. 2, 1, 58, § 133:

    prospicite atque consulite,

    id. ib. 2, 1, 8, §

    22: ut prospicias et consulas rationibus meis,

    id. Fam. 3, 2, 1:

    consulite vobis, prospicite patriae,

    id. Cat. 4, 2, 3:

    homo longe in posterum prospiciens,

    id. Fam. 2, 8, 1:

    ut illum intellegatis non longe animo prospexisse morientem,

    id. Clu. 12, 34:

    prospicite, ut, etc.,

    id. Font. 17, 39:

    statuebat prospiciendum, ne, etc.,

    Caes. B. G. 5, 7:

    in annum,

    Varr. R. R. 1, 23, 3.— Impers. pass.:

    senatusconsulto prospectum est, ne, etc.,

    Paul. Sent. 4, 2.— Absol.: malo nos prospicere quam ulcisci, [p. 1477] Ter. Eun. 4, 6, 24:

    plagae crescunt, Nisi prospicis,

    id. Phorm. 5, 2, 17.—
    II. A.
    In gen. ( poet. and in post-Aug. prose):

    Italiam summā ab undā,

    Verg. A. 6, 357:

    campos Prospexit longe,

    id. ib. 11, 909; Hor. C. 3, 25, 10:

    moenia urbis Tarpeiā de rupe,

    Luc. 1, 195:

    ex speculis adventantem hostium classem,

    Liv. 21, 49, 8:

    ut hostium agmen inde prospicerent,

    Curt. 3, 8, 26:

    ex edito monte cuncta,

    id. 7, 6, 4.—
    b.
    Transf., of situations, to have or command a view of, look or lie towards, to overlook:

    domus prospicit agros,

    Hor. Ep. 1, 10, 23:

    cenatio latissimum mare, amoenissimas villas prospicit,

    Plin. Ep. 2, 17, 12; Plin. 5, 16, 15, § 72; Phaedr. 2, 5, 10:

    freta prospiciens Tmolus,

    Ov. M. 11, 150; 8, 330.—
    c.
    Trop.:

    aliquis infans decessit, cui nihil amplius contigit quam prospicere vitam,

    to see life from a distance, to get a glimpse of, Sen. Ep. 66, 42:

    turpe est seni aut prospicienti senectutem, etc.,

    one who sees old age before him, id. ib. 33, 7:

    neque prospexisse castra,

    i. e. life in camp, Plin. Pan. 15, 2.—
    B.
    In partic.
    1.
    To look at attentively, to gaze at (very rare):

    aliquem propter aliquid,

    Nep. Dat. 3, 3.—
    2.
    To foresee a thing (class.):

    multo ante, tamquam ex aliquā speculā, prospexi tempestatem futuram,

    Cic. Fam. 4, 3, 1; cf.:

    longe prospicere futuros casus rei publicae,

    id. Lael. 12, 40; id. Dom. 5, 12:

    multum in posterum,

    id. Mur. 28, 59:

    ex imbri soles,

    Verg. G. 1, 393. —With rel.-clause:

    ut jam ante animo prospicere possis, quibus de rebus auditurus sis,

    Cic. Quint. 10, 35; id. Div. in Caecil. 13, 42.—
    3.
    To look out for, provide, procure:

    habitationem alicui,

    Petr. 10:

    sedem senectuti,

    Liv. 4, 49 fin.:

    maritum filiae,

    Plin. Ep. 1, 14, 1.—In pass.:

    nisi si prospectum interea aliquid est, desertae vivimus,

    Ter. Heaut. 2, 4, 11:

    commeatus a praetore prospectos in hiemem habere,

    Liv. 44, 16:

    ad ferramenta prospicienda,

    Cic. Sull. 19, 55.—Hence,
    A.
    prōspĭcĭ-ens, entis, P. a., endowed with foresight, Gell. 2, 29, 1.—
    B.
    prōspĭcĭenter, adv., providently, considerately, carefully (post-class.):

    res prospicienter animadversas,

    Gell. 2, 29, 1.—
    C.
    prōspectē, adv., providently, deliberately, considerately, advisedly, prudently (post-class.):

    decernere,

    Tert. Apol. 6.— Sup.:

    adhaerebit bono,

    Aug. Ep. ad Maced. 55.

    Lewis & Short latin dictionary > prospiciens

  • 2 prospicio

    prō-spĭcĭo, exi, ectum, 3, v. n. and a. [specio].
    I. A.
    In gen.: neque post respiciens, neque ante prospiciens, Varr. ap. Non. 443, 2:

    parum prospiciunt oculi,

    do not see well, Ter. Phorm. 5, 1, 8; Plaut. Curc. 2, 3, 38:

    grues volant ad prospiciendum alte,

    Plin. 10, 23, 30, § 58:

    ex superioribus locis prospicere in urbem,

    Caes. B. C. 2, 5:

    multum,

    to have an extensive prospect, Cic. Fam. 7, 20, 1:

    per umbram,

    Verg. A. 2, 733:

    procul,

    id. ib. 12, 353:

    ex moenibus,

    Hor. C. 3, 2, 8: longe lateque, Auct. B. Hisp. 8.—
    B.
    In partic.
    1.
    To look out, to watch, be on the watch:

    puer ab januā prospiciens,

    Nep. Hann. 12, 4:

    pavorem simulans (feles) prospexit toto die,

    Phaedr. 2, 4, 20:

    Michol prospiciens per fenestram,

    Vulg. 2 Reg. 6, 16; cf. Ambros. Off. 2, 29, 46.—
    2.
    To look or see to beforehand, to exercise foresight, to look out for, take care of, provide for any thing:

    ego jam prospiciam mihi,

    Ter. Ad. 4, 2, 50:

    consulere ac prospicere debemus, ut, etc.,

    Cic. Verr. 2, 1, 58, § 133:

    prospicite atque consulite,

    id. ib. 2, 1, 8, §

    22: ut prospicias et consulas rationibus meis,

    id. Fam. 3, 2, 1:

    consulite vobis, prospicite patriae,

    id. Cat. 4, 2, 3:

    homo longe in posterum prospiciens,

    id. Fam. 2, 8, 1:

    ut illum intellegatis non longe animo prospexisse morientem,

    id. Clu. 12, 34:

    prospicite, ut, etc.,

    id. Font. 17, 39:

    statuebat prospiciendum, ne, etc.,

    Caes. B. G. 5, 7:

    in annum,

    Varr. R. R. 1, 23, 3.— Impers. pass.:

    senatusconsulto prospectum est, ne, etc.,

    Paul. Sent. 4, 2.— Absol.: malo nos prospicere quam ulcisci, [p. 1477] Ter. Eun. 4, 6, 24:

    plagae crescunt, Nisi prospicis,

    id. Phorm. 5, 2, 17.—
    II. A.
    In gen. ( poet. and in post-Aug. prose):

    Italiam summā ab undā,

    Verg. A. 6, 357:

    campos Prospexit longe,

    id. ib. 11, 909; Hor. C. 3, 25, 10:

    moenia urbis Tarpeiā de rupe,

    Luc. 1, 195:

    ex speculis adventantem hostium classem,

    Liv. 21, 49, 8:

    ut hostium agmen inde prospicerent,

    Curt. 3, 8, 26:

    ex edito monte cuncta,

    id. 7, 6, 4.—
    b.
    Transf., of situations, to have or command a view of, look or lie towards, to overlook:

    domus prospicit agros,

    Hor. Ep. 1, 10, 23:

    cenatio latissimum mare, amoenissimas villas prospicit,

    Plin. Ep. 2, 17, 12; Plin. 5, 16, 15, § 72; Phaedr. 2, 5, 10:

    freta prospiciens Tmolus,

    Ov. M. 11, 150; 8, 330.—
    c.
    Trop.:

    aliquis infans decessit, cui nihil amplius contigit quam prospicere vitam,

    to see life from a distance, to get a glimpse of, Sen. Ep. 66, 42:

    turpe est seni aut prospicienti senectutem, etc.,

    one who sees old age before him, id. ib. 33, 7:

    neque prospexisse castra,

    i. e. life in camp, Plin. Pan. 15, 2.—
    B.
    In partic.
    1.
    To look at attentively, to gaze at (very rare):

    aliquem propter aliquid,

    Nep. Dat. 3, 3.—
    2.
    To foresee a thing (class.):

    multo ante, tamquam ex aliquā speculā, prospexi tempestatem futuram,

    Cic. Fam. 4, 3, 1; cf.:

    longe prospicere futuros casus rei publicae,

    id. Lael. 12, 40; id. Dom. 5, 12:

    multum in posterum,

    id. Mur. 28, 59:

    ex imbri soles,

    Verg. G. 1, 393. —With rel.-clause:

    ut jam ante animo prospicere possis, quibus de rebus auditurus sis,

    Cic. Quint. 10, 35; id. Div. in Caecil. 13, 42.—
    3.
    To look out for, provide, procure:

    habitationem alicui,

    Petr. 10:

    sedem senectuti,

    Liv. 4, 49 fin.:

    maritum filiae,

    Plin. Ep. 1, 14, 1.—In pass.:

    nisi si prospectum interea aliquid est, desertae vivimus,

    Ter. Heaut. 2, 4, 11:

    commeatus a praetore prospectos in hiemem habere,

    Liv. 44, 16:

    ad ferramenta prospicienda,

    Cic. Sull. 19, 55.—Hence,
    A.
    prōspĭcĭ-ens, entis, P. a., endowed with foresight, Gell. 2, 29, 1.—
    B.
    prōspĭcĭenter, adv., providently, considerately, carefully (post-class.):

    res prospicienter animadversas,

    Gell. 2, 29, 1.—
    C.
    prōspectē, adv., providently, deliberately, considerately, advisedly, prudently (post-class.):

    decernere,

    Tert. Apol. 6.— Sup.:

    adhaerebit bono,

    Aug. Ep. ad Maced. 55.

    Lewis & Short latin dictionary > prospicio

  • 3 praefero

    prae-fĕro, tŭli, lātum, ferre, v. a., to bear before, to carry in front, to hold forth.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (class.):

    dextrā ardentem facem praeferebat,

    Cic. Verr. 2, 4, 34, § 74; cf.:

    alicui facem ad libidinem,

    id. Cat. 1, 6, 13:

    in fascibus insignia laureae,

    Caes. B. C. 3, 71:

    fasces praetoribus,

    Cic. Verr. 2, 5, 9, § 22; Ov. F. 2, 336:

    claram facem praeferre pudendis,

    Juv. 8, 139.—
    2.
    Pass. with mid. force: praelatus, riding by, hurrying past:

    praelatus equo,

    Tac. A. 6, 35:

    praelatos hostes adoriri,

    Liv. 2, 14 fin.:

    praeter castra sua fugā praelati,

    id. 7, 24; cf. id. 33, 27.—With acc.:

    castra sua praelati,

    hurrying past the camp, Liv. 5, 26.—
    B.
    In partic., to carry in front, to bear along in public, and esp. in religious and triumphal processions:

    signa militaria praelata,

    Liv. 3, 29; 31, 49:

    Pontico triumpho trium verborum praetulit titulum: veni, vidi, vici,

    Suet. Caes. 37:

    statuam Circensi pompā,

    id. Tit. 2.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to carry before, to place or set before, to offer, present (very rare):

    clarissimum lumen praetulistis menti meae,

    Cic. Sull. 14, 40: suam vitam, ut legem, praefert suis legibus, to carry one's life before, let it shine before as a guiding law (the image is borrowed from the bearing of torches before a thing), id. Rep. 1, 34, 52 Mos.: apud consulem causam atque excusationem, to offer as a cause, as an excuse, Sisenn. ap. Non. 58, 17.—
    B.
    In partic.
    1.
    To place a person or thing before another in esteem, to prefer (very freq.):

    quem cui nostrum non saepe praetulit?

    Cic. Att. 9, 13, 8; so,

    aliquem alicui,

    id. Brut. 26, 101:

    se alicui,

    id. de Or. 2, 84, 342; Caes. B. G. 2, 27, 2; cf.:

    virtute belli praeferri omnibus nationibus,

    id. ib. 5, 54, 5:

    pecuniam amicitiae,

    Cic. Lael. 17, 63:

    jus majestatis atque imperii ipsi naturae patrioque amori, id Fin. 1, 7, 23: vestram voluntatem meis omnibus commodis et rationibus,

    id. Imp. Pomp. 24, 71:

    ergo ille... ipsis est praeferendus doctoribus... Equidem quemadmodum urbes magnas viculis et castellis praeferendas puto, sic, etc.,

    id. Rep. 1, 2, 3:

    Brutus cuilibet ducum praeferendus,

    Vell. 2, 69, 3:

    puellam puellis,

    Ov. M. 4, 56; Plin. 15, 23, 25, § 94:

    hoc pueris patriaeque,

    Juv. 6, 111: animam praeferre [p. 1419] pudori, id. 8, 83.—With an object-clause, to choose rather, prefer:

    cur alter fratrum cessare et ludere et ungi Praeferat Herodis palmetis pinguibus,

    Hor. Ep. 2, 2, 184:

    ut multi praetulerint carere Penatibus,

    Col. 1, 3.—
    2.
    With ref. to time, to take beforehand, to anticipate (very rare;

    not in Cic.): diem triumphi,

    Liv. 39, 5, 12:

    nec bonus Eurytion praelato invidit honori,

    Verg. A. 5, 541; cf.: praelato die, Form. Praet. ap. Dig. 2, 13, 1; 48, 10, 28; cf.

    opem,

    to bring beforehand, Stat. Th. 6, 476.—
    3.
    To show, display, exhibit, discover, manifest, expose, reveal, betray, etc. (rare but class.): cum praeferremus sensus aperte, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 8, 4:

    avaritiam praefers,

    Cic. Rosc. Am. 31, 87:

    amorem,

    Ov. H. 17, 36:

    fons Calirrhoë aquarum gloriam ipso nomine praeferens,

    Plin. 5, 16, 15, § 72:

    aures in equis animi indicia praeferunt,

    id. 11, 37, 50, § 137:

    duae aquilae omen duplicis imperii praeferentes,

    Just. 12, 16:

    modestiam praeferre et lasciviā uti,

    Tac. A. 13, 45 (but in id. H. 5, 1, praelatis is corrupted;

    the correct read. is privatis): dolorem animi vultu,

    Curt. 6, 9, 1:

    sapientiae studium habitu corporis,

    Plin. Ep. 1, 22, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > praefero

  • 4 subrigo

    surgo and surrĭgo ( subr-): surrexi and subrexi, surrectum and subrectum, 3 ( perf. surregit, Paul. ex Fest. p. 296 Müll.;

    orig. forms: surrigit,

    Verg. A. 4, 183; Sen. Q. N. 6, 4: surriguntur, id. Ira, 1, 1 med.: surrigebant, Hier. Vit. Hil. fin.:

    subrigens,

    Plin. 9, 29, 47, § 88; 10, 29, 44, § 86: subrigere, id. 18, 35, 89, § 365. —

    Sync. forms: surrexti,

    Mart. 5, 79, 1:

    surrexe,

    Hor. S. 1, 9, 73), v. a. and n. [contr. from surrigo, from sub-rego].
    I.
    Act., to lift or raise up, to raise, erect, elevate (very rare;

    after the Aug. per., the original uncontracted forms were chiefly used in this sense, to distinguish it from the class. signif., II.): plaudite, valete: lumbos surgite atque extollite,

    Plaut. Ep. 5, 2, 68:

    caput,

    Sen. Herc. Fur. 329:

    omnes capitum hiatus ( = capita hiantia),

    Stat. Th. 2, 27:

    surgit caput Apenninus,

    Avien. Perieg. 484:

    tot surrigit aures,

    Verg. A. 4, 183:

    terrae motus defert montes, surrigit plana, valles extuberat,

    Sen. Q. N. 6, 4, 2:

    paulatim subrigens se,

    Plin. 9, 29, 47, § 88:

    cristam,

    id. 10, 29, 44, § 86:

    cornua,

    Col. 7, 3, 3; cf.

    mid.: horrent et surriguntur capilli,

    rise, stand erect, Sen. Ira, 1, 1, 4:

    hastae surrectā cuspide in terrā fixae,

    Liv. 8, 8:

    mucrone surrecto,

    id. 7, 10, 10:

    calcar equo,

    Front. ad M. Caes. 2, 12:

    aures subrectae furentibus,

    Plin. 11, 37, 50, § 137:

    turres subrectae,

    Sen. Ep. 86, 4:

    surrecta moles,

    Sil. 2, 599.—
    II.
    Neutr., to rise, arise, to get up, stand up (the predominant and class. signif. of the word; syn.: exsurgo, exorior).
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    a mensā surgunt saturi, poti,

    Plaut. Ps. 1, 3, 62:

    a cenā,

    Plin. Ep. 3, 5, 13:

    e lecto,

    Ter. Ad. 4, 1, 4:

    e lectulo,

    Cic. Off. 3, 31, 112:

    de sellā,

    id. Verr. 2, 4, 65, § 147:

    ex subselliis,

    id. Fl. 10, 22:

    solio,

    Ov. M. 3, 273:

    humo,

    id. ib. 2, 771; id. F. 6, 735:

    toro,

    id. M. 9, 702:

    toris,

    id. ib. 12, 579:

    ab umbris ad lumina vitae,

    Verg. A. 7, 771.—

    Esp., of an orator: cur, cum tot summi oratores sedeant, ego potissimum surrexerim,

    Cic. Rosc. Am. 1, 1:

    ad dicendum,

    id. de Or. 2, 78, 316; Quint. 2, 6, 2:

    ad respondendum,

    Cic. Clu. 18, 51:

    surgit ad hos Ajax,

    Ov. M. 13, 2.— Absol.:

    nolo eum, qui dicturus est, sollicitum surgere,

    Quint. 12, 5, 4:

    secundā vigiliā surgit,

    breaks up the camp, marches, Curt. 5, 4, 23.—
    b.
    Of things, to rise, mount up, ascend (mostly poet.;

    syn. ascendo): surgat pius ignis ab arā,

    Ov. P. 4, 9, 53:

    jussit subsidere valles... lapidosos surgere montes,

    id. M. 1, 44:

    mons Rhipaeus,

    Mel. 1, 19 fin.:

    Atlas,

    id. 3, 10. —

    Of the sea: fretum,

    Ov. M. 14, 711:

    mare,

    id. ib. 15, 508:

    aequora,

    Verg. A. 3, 196:

    undae,

    id. ib. 6, 354:

    amoeni fontes,

    Quint. 8, 3, 8:

    cacumina oleae in altum,

    id. 8, 3, 10:

    fistula disparibus avenis,

    Ov. M. 8, 192; cf. poet.:

    surgens in cornua cervus ( = ferens cornua ardua),

    i. e. towering, Verg. A. 10, 725:

    umeri surgunt,

    id. ib. 10, 476:

    lux Praecipitatur aquis et aquis nox surgit ab isdem,

    Ov. M. 4, 92; id. F. 4, 629:

    sol,

    Hor. S. 1, 9, 73:

    dies,

    Verg. G. 3, 400:

    luna,

    id. A. 6, 453:

    tenebrae,

    Sen. Thyest. 822:

    austri,

    Verg. A. 3, 481:

    ventus,

    id. ib. 5, 777:

    quae (aedes) proxima surgit ovili,

    stands, Juv. 6, 529.—
    2.
    In partic.
    a.
    To rise, arise, get up from bed, from sleep:

    ille multo ante lucem surrexit,

    Cic. Inv. 2, 4, 14:

    ante lucem,

    id. Att. 16, 13, a:

    cum die,

    Ov. M. 13, 677:

    mane ad invisas rotas,

    id. Am. 1, 13, 38:

    ad lites novas,

    id. ib. 1, 13, 22:

    ad praescripta munia,

    Hor. S. 2, 2, 81.—
    b.
    To rise in growth, to spring up, grow up; to rise in building, be built, etc. ( poet. and in post - Aug. prose):

    venerata Ceres culmo surgeret alto,

    Hor. S. 2, 2, 124:

    nec potuere surgere messes,

    Verg. G. 1, 161:

    harundo,

    Ov. M. 13, 891:

    sementis,

    Col. 2, 8, 5:

    surgens arx,

    Verg. A. 1, 366; cf.:

    nunc aggere multo Surgit opus,

    Luc. 2, 679:

    area cinere mixtisque pumicibus oppleta surrexerat,

    Plin. Ep. 6, 16, 14:

    Ascanius surgens,

    growing, Verg. A. 4, 274.—
    c.
    To ascend, go up:

    ad auras Aetherias,

    i. e. into life, Verg. A. 6, 762.—
    B.
    Trop., to rise, arise, occur, etc. ( poet. and in post-Aug. prose):

    multum supra prosam orationem surgit,

    Quint. 10, 1, 81:

    quae nunc animo sententia surgit?

    Verg. A. 1, 582:

    pugna aspera surgit,

    id. ib. 9, 667:

    discordia,

    id. ib. 12, 313:

    rumor,

    Tac. H. 2, 42:

    honor,

    Ov. F. 5, 228:

    ingenium suis velocius annis,

    id. A. A. 1, 186:

    non ulla laborum nova mi facies surgit,

    Verg. A. 6, 104.—Of the swell of a verse: sex mihi surgat opus numeris;

    in quinque residat (cf.: "in the hexameter rises the fountain's silvery column," Coleridge),

    Ov. Am. 1, 1, 27. —
    2.
    With in or ad and acc., to rise to or against, to attempt, assume, attack, etc. ( poet. and late Lat.):

    in Teucros Aetolis surgit ab Arpis Tydides,

    Verg. A. 10, 28: surrecturus in vires, si ipse quoque lacesseretur, Amm. 31, 3, 4:

    Procopius in res surrexerat novas,

    id. 26, 5, 8:

    ad motum certaminum civilium avide surrecturus,

    id. 21, 15, 1:

    ad insontium pericula surrexerunt,

    id. 21, 13, 14; App. M. 7, p. 198, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > subrigo

  • 5 surgo

    surgo and surrĭgo ( subr-): surrexi and subrexi, surrectum and subrectum, 3 ( perf. surregit, Paul. ex Fest. p. 296 Müll.;

    orig. forms: surrigit,

    Verg. A. 4, 183; Sen. Q. N. 6, 4: surriguntur, id. Ira, 1, 1 med.: surrigebant, Hier. Vit. Hil. fin.:

    subrigens,

    Plin. 9, 29, 47, § 88; 10, 29, 44, § 86: subrigere, id. 18, 35, 89, § 365. —

    Sync. forms: surrexti,

    Mart. 5, 79, 1:

    surrexe,

    Hor. S. 1, 9, 73), v. a. and n. [contr. from surrigo, from sub-rego].
    I.
    Act., to lift or raise up, to raise, erect, elevate (very rare;

    after the Aug. per., the original uncontracted forms were chiefly used in this sense, to distinguish it from the class. signif., II.): plaudite, valete: lumbos surgite atque extollite,

    Plaut. Ep. 5, 2, 68:

    caput,

    Sen. Herc. Fur. 329:

    omnes capitum hiatus ( = capita hiantia),

    Stat. Th. 2, 27:

    surgit caput Apenninus,

    Avien. Perieg. 484:

    tot surrigit aures,

    Verg. A. 4, 183:

    terrae motus defert montes, surrigit plana, valles extuberat,

    Sen. Q. N. 6, 4, 2:

    paulatim subrigens se,

    Plin. 9, 29, 47, § 88:

    cristam,

    id. 10, 29, 44, § 86:

    cornua,

    Col. 7, 3, 3; cf.

    mid.: horrent et surriguntur capilli,

    rise, stand erect, Sen. Ira, 1, 1, 4:

    hastae surrectā cuspide in terrā fixae,

    Liv. 8, 8:

    mucrone surrecto,

    id. 7, 10, 10:

    calcar equo,

    Front. ad M. Caes. 2, 12:

    aures subrectae furentibus,

    Plin. 11, 37, 50, § 137:

    turres subrectae,

    Sen. Ep. 86, 4:

    surrecta moles,

    Sil. 2, 599.—
    II.
    Neutr., to rise, arise, to get up, stand up (the predominant and class. signif. of the word; syn.: exsurgo, exorior).
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    a mensā surgunt saturi, poti,

    Plaut. Ps. 1, 3, 62:

    a cenā,

    Plin. Ep. 3, 5, 13:

    e lecto,

    Ter. Ad. 4, 1, 4:

    e lectulo,

    Cic. Off. 3, 31, 112:

    de sellā,

    id. Verr. 2, 4, 65, § 147:

    ex subselliis,

    id. Fl. 10, 22:

    solio,

    Ov. M. 3, 273:

    humo,

    id. ib. 2, 771; id. F. 6, 735:

    toro,

    id. M. 9, 702:

    toris,

    id. ib. 12, 579:

    ab umbris ad lumina vitae,

    Verg. A. 7, 771.—

    Esp., of an orator: cur, cum tot summi oratores sedeant, ego potissimum surrexerim,

    Cic. Rosc. Am. 1, 1:

    ad dicendum,

    id. de Or. 2, 78, 316; Quint. 2, 6, 2:

    ad respondendum,

    Cic. Clu. 18, 51:

    surgit ad hos Ajax,

    Ov. M. 13, 2.— Absol.:

    nolo eum, qui dicturus est, sollicitum surgere,

    Quint. 12, 5, 4:

    secundā vigiliā surgit,

    breaks up the camp, marches, Curt. 5, 4, 23.—
    b.
    Of things, to rise, mount up, ascend (mostly poet.;

    syn. ascendo): surgat pius ignis ab arā,

    Ov. P. 4, 9, 53:

    jussit subsidere valles... lapidosos surgere montes,

    id. M. 1, 44:

    mons Rhipaeus,

    Mel. 1, 19 fin.:

    Atlas,

    id. 3, 10. —

    Of the sea: fretum,

    Ov. M. 14, 711:

    mare,

    id. ib. 15, 508:

    aequora,

    Verg. A. 3, 196:

    undae,

    id. ib. 6, 354:

    amoeni fontes,

    Quint. 8, 3, 8:

    cacumina oleae in altum,

    id. 8, 3, 10:

    fistula disparibus avenis,

    Ov. M. 8, 192; cf. poet.:

    surgens in cornua cervus ( = ferens cornua ardua),

    i. e. towering, Verg. A. 10, 725:

    umeri surgunt,

    id. ib. 10, 476:

    lux Praecipitatur aquis et aquis nox surgit ab isdem,

    Ov. M. 4, 92; id. F. 4, 629:

    sol,

    Hor. S. 1, 9, 73:

    dies,

    Verg. G. 3, 400:

    luna,

    id. A. 6, 453:

    tenebrae,

    Sen. Thyest. 822:

    austri,

    Verg. A. 3, 481:

    ventus,

    id. ib. 5, 777:

    quae (aedes) proxima surgit ovili,

    stands, Juv. 6, 529.—
    2.
    In partic.
    a.
    To rise, arise, get up from bed, from sleep:

    ille multo ante lucem surrexit,

    Cic. Inv. 2, 4, 14:

    ante lucem,

    id. Att. 16, 13, a:

    cum die,

    Ov. M. 13, 677:

    mane ad invisas rotas,

    id. Am. 1, 13, 38:

    ad lites novas,

    id. ib. 1, 13, 22:

    ad praescripta munia,

    Hor. S. 2, 2, 81.—
    b.
    To rise in growth, to spring up, grow up; to rise in building, be built, etc. ( poet. and in post - Aug. prose):

    venerata Ceres culmo surgeret alto,

    Hor. S. 2, 2, 124:

    nec potuere surgere messes,

    Verg. G. 1, 161:

    harundo,

    Ov. M. 13, 891:

    sementis,

    Col. 2, 8, 5:

    surgens arx,

    Verg. A. 1, 366; cf.:

    nunc aggere multo Surgit opus,

    Luc. 2, 679:

    area cinere mixtisque pumicibus oppleta surrexerat,

    Plin. Ep. 6, 16, 14:

    Ascanius surgens,

    growing, Verg. A. 4, 274.—
    c.
    To ascend, go up:

    ad auras Aetherias,

    i. e. into life, Verg. A. 6, 762.—
    B.
    Trop., to rise, arise, occur, etc. ( poet. and in post-Aug. prose):

    multum supra prosam orationem surgit,

    Quint. 10, 1, 81:

    quae nunc animo sententia surgit?

    Verg. A. 1, 582:

    pugna aspera surgit,

    id. ib. 9, 667:

    discordia,

    id. ib. 12, 313:

    rumor,

    Tac. H. 2, 42:

    honor,

    Ov. F. 5, 228:

    ingenium suis velocius annis,

    id. A. A. 1, 186:

    non ulla laborum nova mi facies surgit,

    Verg. A. 6, 104.—Of the swell of a verse: sex mihi surgat opus numeris;

    in quinque residat (cf.: "in the hexameter rises the fountain's silvery column," Coleridge),

    Ov. Am. 1, 1, 27. —
    2.
    With in or ad and acc., to rise to or against, to attempt, assume, attack, etc. ( poet. and late Lat.):

    in Teucros Aetolis surgit ab Arpis Tydides,

    Verg. A. 10, 28: surrecturus in vires, si ipse quoque lacesseretur, Amm. 31, 3, 4:

    Procopius in res surrexerat novas,

    id. 26, 5, 8:

    ad motum certaminum civilium avide surrecturus,

    id. 21, 15, 1:

    ad insontium pericula surrexerunt,

    id. 21, 13, 14; App. M. 7, p. 198, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > surgo

См. также в других словарях:

  • Camp Lazlo — Camp Lazlo! Genre Comedy Format Animated Series Created by Joe Murray …   Wikipedia

  • Camp Firwood — is an ACA approved Christian summer camp situated on Lake Whatcom, just southeast of Bellingham, WA. It is owned and operated by an organization called The Firs. History The original founders of Camp Firwood were Otis and Julia Whipple who… …   Wikipedia

  • Camp Becket - Chimney Corners Camp — Camp Becket, also known as Camp Becket in the Berkshires, summer camp for boys in the Berkshires of western Massachusetts, run by the YMCA. It was founded in 1903 by George Hannum on Rudd Pond in Becket, Massachusetts. [… …   Wikipedia

  • Camp Lanowa — Camp Lanowa, and its sister Camps of Kiwago and Wakonda, are non profit camps run by Homes for the Homeless, a non profit operator of homeless shelters in New York City. [http://www.hfhcamps.org/abouthomesforthehomeless.asp] Homelessness is a… …   Wikipedia

  • Camp Concordia — was a Prisoner of war camp that operated from 1943 1945. Its location is two miles north and one mile east of Concordia, Kansas. The camp was used primarily for German army prisoners during World War II who were captured in battles that took… …   Wikipedia

  • Camp Quest — Camp Quest, founded in 1996, is the first residential summer camp in the United States and Canada specifically for irreligious children or the children of nontheistic parents (including atheists, agnostics, secular humanists, skeptics,… …   Wikipedia

  • Camp Clinton — was a Prisoner of war camp that operated from 1943 1945, in Clinton, Mississippi just off of present day McRaven Road, east of Springridge Road. The camp was used primarily for German army prisoners during World War II who were captured in… …   Wikipedia

  • Camp Roanoke — is an outdoor adventure based residential summer camp located in Roanoke, Virginia which provides recreation opportunities for grades K 12 during the months of June August every year. Camp Roanoke is operated by the government of Roanoke County,… …   Wikipedia

  • Camp Northway — Camp Northway, formerly Northway Lodge, is the oldest summer camp for girls in Canada, and overall Canada s fourth oldest summer camp[1]. Founded in 1906 and relocated to Algonquin Park, Ontario, in 1908. Camp Northway has maintained a… …   Wikipedia

  • Camp Ramah in New England — is located in Palmer, Massachusetts, in the south central part of the state. It is one of the older Ramah camps, a group of summer camps that is part of the Jewish Conservative Movement, and which provide campers with a strong Jewish background.… …   Wikipedia

  • Camp Wyonegonic — Wyonegonic Camps for Girls, the oldest girls camp in the United States, is located in Denmark, Maine, noted for its non competitive atmosphere. History Wyonegonic was founded by organized camping pioneer Charles E. Cobb in 1902. Cobb had… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»